Mehari Taddele Maru
In mid-April, fighting erupted in Sudan between the Sudanese Armed Forces (SAF) and the Rapid Support Forces (RSF). As of 18 June 2023, the conflict has resulted in over 1,000 civilians deaths and left 2.2 million people displaced; of 78% whom are Internally Displaced Persons (IDPs). Thisraises the total number of IDPs in Sudan to over 5.5 million.
The fighting, sparked by a power struggle between military leader commanders Lt Gen Abdel Fattah al-Burhan of the SAF and RSF commander Lt Gen Mohamed Hamdan Dagalo, has turned into a war for survival. The causes, and the consequences of this war extend beyond the generals themselves. The resolution of this war requires more, not just the generals’ will, but also multi-stakeholder efforts, including extra-national approaches, which transcends the battlefields. The outcome will most likely determine the future political landscape of Sudan, particularly in how it impacts on the precarious, drawn-out centre-periphery relations, but also in how it shapes the transition to a constitutional democracy. It will also affect the central government’s relations with extra-national forces, including neighbouring countries, particularly Egypt, Chad, South Sudan, Eritrea, Ethiopia, the Central African Republic (CAR), and Libya.
This post discusses how Sudan’s ongoing conflict and displacement arise from a mix of factors, mainly poorly managed political transitions, an unwillingness to commit to ending hostilities, tumultuous centre-peripery relations, and unwarranted extranational geopolitical interferences. Solutions to the most of the displacement could be found in Sudan’s transition to a constitutional democracy, effective conflict prevention, and a move to address power imbalances that are exacerbated by both regional and extra-regional forces.
Read more at this blog https://blogs.eui.eu/migrationpolicycentre/overview-of-displacement-in-sudan-the-causes-dynamics-and-consequences/
ጦረኞቹ የፋኖ ጳጳሳት በቅድስት ቤተክርስቲያን ቅፅረ ግቢ ውስጥ ለፀሎት በህብረት ተሰብስበው ሳሉ ሕዝበ ክርስቲያን በአክሱም ጽዮን በጭካኔ ሲረሸኑ ፥የሰው ልጅ በህይወቱ ሳለ በእሳት ሲቃጠል፥ወጣቶች በግፍ ተረሽነው ወደ ገደል ሲጣሉ ፥ሌሎቹም በገመድ የፊጢኝ ታስረው ወደ ጥልቅ ባህር ሲጣሉ፤ቅድስት ቤተክርስቲያን በውስጧ ካሉ ንዋየተ ቅዱሳት ጋር በእሳት ስትቃጠል ፥ጥንታዊያን አድባራት እና ገዳማት ሲዘረፉ ሲመዘበሩ በግፈኞች ሲረክሱ ፥መነኮሳት መናንያንሲታረዱ ፥ከበዓታቸው ሲፈናቀሉ ፥ እህቶች እናቶች የሚሆኑ መነኮሳይዪያት የፆታዊ ጥቃት ሲደርስባቸው የተቀሩት ሲረሸኑ፥ ይህን እና መሠል አሥነዋሪ ነገሮች ኢክርስቲያናዊ ተግባር ብቻ ሳይሆን ኢሰብአዊ የአራዊት ተግባራት ሲፈፀሙ ማውገዝ ተስኗቸው ይህን ያል ጊዚያት ሲፈጅባቸው፥፥አላውያን ጽዉጋን የፋኖ ጳጳሳት እና ማህበረ ቅዱሳን ነን የሚሉቱ ውርንጭሎቻቸው ማህበረአጋንንት በሥልጣናቸው እና በደምሥሮቻቸው(የገቢ ምንጫቸው) ጋሬጣ ስላተጋረጠባቸው የመግለጫ ጋጋታ ሲያሰሙ አመሻሽተዋል፥፥በመሠረቱ የእነዚህ ሆድ አደር ጳጳሳት ውግዘት በተለምዶ ወፈገዝት የሚባለውን የውግዘት አይነት ጋር እንኳ ምንም ዓይነት ተዘምዶ የለውም፤፤ወፈ ገዝት የሚባለው አንድ ሥልጣን ያለው አካል ያለበቂ ምክንያት መሥፈርቱን ሳይከተል ያለ አግባብ ውግዘት ሲያስተላልፍ ነው፥፥እነዚህ ጦረኞቹ የፋኖ ጳጳሳት ግን ሲጀመር በዉጩ ሀገራት ያለ ሥርዓተ ቤተክርስቲያን በዲኤችኤል አስኬማና ልብሰተክህኖ ልብሰጵጵስና እየተላከላቸው የተሾሙ የተሽሞነሞኑ እና እርስበርሳቸው ብሔር ብቻ ሳይሆን መንደር እና አውራጃ እየመራረጡ የተሸላለሙ ናቸው፥በተጨማሪም ተወግዘዉ የነበሩ ናቸው፥፥ይህ እንዳለሆኖ የብልፅግናን የሀሰት ትርክት በመደገፍ ከመከላከያ ጎን እንቆማለን ሲሉ የሞራል እና የገንዘብ ድጋፍ በማድረግ ለጨፍጫፊዎች ጀኖሳይደሮች ሰይጣናዊ አጋርነታቸውን በማሳየት በትግራይ ሕዝብ ላይ ለደረሰው ማንኛውም የሰው ህይወት እልቂት ፥የንብረት ውድመት እንዲሁም እስካሁኗ ጊዜና ሰዓት እየደረሰ ላለው የጦርነቱ
ሰንኮፍ ዉጤት በየቀኑ ለሚዘገበው የረሀብ ዕልቂት የመድሃኒት አቅርቦት ማነስ ያስከተለው ሞት፥የጦር መሣሪያ ጭፍጨፋ ፍጅት ተጠያቂዎች ናቸው፥፥የእነዚህ ፋኖ ጳጳሳት ግፍ ይህ ነው ተብሎ በጥቂትየቃላት ስደራ እና ጋጋታ ሊገለፅ አይችልም፥፥
**ከዲያቆናት እስከ ጳጳሳት ያሉ ካህናት ሰው ከገደሉ or ካብ ዲያቆናት ክሳብ ጳጳሳት ሰብ እንተቐቲሎም (in this case mass murder or genocide of innocent Tegaru) ክህነቶም ክስረዝ እዩ:ካብ ሥልጣነ ክህነቶም ይእለዩ።።ፍትሐ ነገሥት አንቀጽ ፵፯፣፲፻፯፲፫ “ካህን እመ ተቃተለ ምስለ አሐዱሂ ወይዘብጦ እስከ ይመውት ይትመተር(ይሰዓር እምሲመቱ)=Shall be defrocked” ።ሓደ ካህን ምስ ሰብ ተባኢሱ ናብ ሞት ዘብጽሕ በትሪ እንተወቒዑዎ፡ ብሰንኪ ጽንዓት ልቡ ካብቲ ዝነበሮ ቦታ ክእለ ኣለዎ። ሓደ ሰብ ንኻልእ ክቐትል ምፍቃድ(ቀታሊ ፥አቅታሊ: አስተቃታሊ ) ልክዕ ከም ምቕታል ቁጽሪ እዩ።።
« « ፣ በምሥራቅ ጎጃም ሀገረ ስብከት በምስካበ ቅዱሳን ቆጋ ኪዳነ ምሕረት ገዳም የተፈጸመውን የዶግማ እና የቀኖና ጥሰት አስመልክቶ፣ የሊቃውንት ጉባኤ እና የአካባቢው ተወላጆች እንዲሁም ብፁዓን አባቶች ያሉባቸው ኹለት ኮሚቴዎች፣ ከሰፍራው ድረስ በመሔድ ያቀረቧቸውን ሪፖርቶች እና መረጃዎች መሠረት በማድረግ ጉዳዩን መመርመር መጀመሩ ተጠቁሟል፡፡ » »
« « የምልዓተ ጉባኤው የመክፈቻ ሥርዓተ ጸሎት ከተፈጸመበት ከጥቅምት 11 ቀን 2013 ዓ.ም. ጀምሮ እስከ ጥቅምት 23 ቀን 2013 ዓ.ም. ድረስ፣ ዓመታዊ መደበኛ ስብሰባውን ሲያካሒድ ሰንብቶ፣ ለቤተ ክርስቲያናችንና ለአገራችን የሚበጁ ማኅበራዊ እና መንፈሳዊ ውሳኔዎችን አሳልፏል፡፡
9. በምሥራቅ ጐጃም ሀገረ ስብከት በቆጋ ምስካበ ቅዱሳን ኪዳነ ምሕረት ገዳም ተከሥቶ የነበረውን የዶግማ እና የቀኖና ጥሰት አስመልክቶ፣ ችግሩ በአጣሪ ልዑካን እንዲጣራ ተደርጐ በቀረበ ሪፖርት ላይ ጉባኤው ተነጋግሮ፣ ከቀኖና ቤተ ክርስቲያን ውጭ፣ “በመንፈስ ቅዱስ ጵጵስና ተሹመናል፤” ያሉት መነኮሳት የፈጸሙት ድርጊት አግባብነት የሌለው፣ ከሕገ ቤተ ክርስቲያን ውጭ ኾኖ ስለተገኘ፣ መነኮሳቱ በራሳቸው የለበሱት ልብሰ ጵጳስና እና የጵጵስና ቆብ አውልቀው፣ ንስሐ ተሰጥቷቸው በምንኩስናቸው ብቻ ተወስነው በገዳሙ በቀኖና ቤተ ክርስቲያን እንዲኖሩ ተወስኗል፡፡ ከዚሁ ጋራ፣ ተፈጸመ የተባለው ዳግም ጥምቀት እና ክህነት፣ ከቤተ ክርስቲያናችን አስተምህሮ ውጭ የኾነና ቤተ ክርስቲያናችን የማትቀበለው በመኾኑ፣ ይህን ድርጊት የፈጸሙ ሁሉ ከድርጊታቸው እንዲቆጠቡ ጉባኤው አሳስቧል፡ »
“መምህር ገብረ መድኅን እንዳለው” በተባለ ግለሰብ ተዘጋጅቶ፣ በምሥራቅ ጎጃም ሀገረ ስብከት፣ ጎንቻ ሲሶ እነሴ/ጒንደ ወይን/ ወረዳ በምትገኘው፣ የምስካበ ቅዱሳን ቆጋ ኪዳነ ምሕረት ዐጸደ ኤዎስጣቴዎስ አንድነት ገዳም አሳታሚነት የታተመው መጽሐፉ፤ ወደ ሰሜን አሜሪካ ደርሶ ምእመናንን እያወከና እያጠራጠረ እንደሚገኝ፣ ቅሬታዎች እንደ ደረሷቸው ብፁዕነታቸው ገልጸዋል፡፡
መጽሐፉ፣ “ክርስቶስ በቅብዐተ መንፈስ ቅዱስ ከበረ፤” ብሎ ምሥጢረ ተዋሕዶን በመንቀፍና መጻሕፍትን በመቆነጻጸል ያሰፈረው ክሕደት፣ በንጉሥ ሱስንዮስ ዘመን፥ ካቶሊኮች፣ ጸጎችና ቅባቶች ያሠራጩት እንደነበር ጠቅሰው፤ ክሕደቱን የተቃወሙት የተዋሕዶ ሃይማኖት ምእመናን፣ እንደ በግ መታረዳቸውን እንደ ሽንኩርት መቀርደዳቸውን ዘክረዋል፡»
« « ብፁዕ አባ ማርቆስ፣ ቀናነቱ ቢኖራቸው፣ ስሕተታቸውን በትሕትና ተቀብለው ለመፍትሔው ትብብር ማሳየት ይገባቸው ነበር፤ በፈንታው ግን፣ ምክርና አስተያየት የሰጡትን አባቶች ኹሉ ተሳድበዋል፡፡ አባታዊ ሓላፊነትና ሥልጣን ከተሰጣቸው ከብፁዕነታቸው አይደለም ሰው ከኾነ ፍጡር እንኳ በማይጠበቅ፥ “አንተ ቆማጣ፤ አንተ ዕውር፤ አንተ ድውይ፤ አንተ ሌባ” የሚሉ ስድቦችን አለአንዳች ይሉኝታ እያዘነቡ ነው የምልአተ ጉባኤውንና የወንድሞቻቸውን የብፁዓን አባቶችን ክብር የተዳፈሩት፡፡
በሀገረ ስብከትዎ ሥር ያለች ገዳም በጀት መድባ ስታሳትም እንዴት ፈቀዱ? ታትሞ ሲሠራጭስ ለምን ዝም አሉ? ክሕደቱ እንዳለበት ሲያውቁስ ምን አደረጉ? ምእመናን እንኳ በልጅነት አእምሯቸው ክሕደቱን ነቅሰው ገና ከማለዳው ገዳማቱ ከማሠራጨት እንዲቆጠቡ ሲለምንዎት ለምን አልሰሟቸውም? ለሚሉ ጥያቄዎች ምላሹ ይህ ዓይነቱ ሰቅጣጭ ስድብ መኾን አልነበረበትም፡፡
ከስድቡ በላይ የብፁዕ አባ ማርቆስ አስገራሚ ምላሽ፣ “መጽሐፉ እናንተ የምትሉት ክሕደትና ኑፋቄ እንዳለበት አላውቅም፤” የሚል ለግጥ ነበር፡« «
ይታያቹ አቡኑ አባ ማርቆስ እንኳ አልተወገዙም፤፤የምንፍቅና ትምህርትን ሲያድበሰብሱ ሲደግፉ የኖሩ ናቸው፥፥ ???
ኦሮሞ እና ተጋሩ ላይ ሲሆን ይበረታሉ፤፤ስልጣን ሲመት ገዢነት ከፋኖ አይወጣም ማለታቸው ይሆን፥፥ግልጥ ግልጥልጥ ስላይደለ ቢቸግር ነው መጠየቅ አይከፋም፤፤
በመግለጫቸው ላይ ሰምታቹ ከሆነ ሲመተጵጵስና መሠጠት ያለበት በሀገሪቷ ርዕሰ ከተማ (በፊንፊኔ አራት ኪሎ ማለታቸው መሆኑ ልብ ይሏል) ነው አሉ አውጋዡ ጳጳስ እና የውግዘቱን ንባብ ያስደመጠው መነኩሴ ራሱ የተሾመው በአሜሪካ እንጂ በኢትዮጵያ አይደለም፥፥የመግለጫቸው ንባብ ለመንደርደሪያነት እና ንባቡን ለማደለብ የተጠቀሙባቸው ሀረጋት ፥ቃላት እና ታሪኮች ከአሁናዊው አሳፋሪ የፋኖጳጳሳት ታሪክ እና አፀያፊ ታሪኮቻቸው ጋር የማይገናኝ ፥እንድ ድመት የበላችውን በልታ ጧሚ ተሃራሚ ለመምሠል ፊቷን እጆቿን እንደምታባብስ እንደምታፀዳዳ እነርሱም ንፁህ ቁዱስ ለመምሰል ያለ ሀፍረት በድፍረት ቅዱስ ቃሉን ለፖለቲካ እና የግዛት ማስፋፋት፥ርስት የማፅናት ዕልማቸው ያለቦታው ሲጠቅሱ ሲጠቃቅሱ ተደምጠዋል፥፥እውግዘናቸዋል ያሉት አባቶቻችን ጥቅሜ አበሌ ሙገሳ ውደሳ ይቅርብኝ ከተጎዳው ከህዝቤ ጋር እቆማለሁ ብለው የተጎዳው ህዝባችን እንባ እናብሳለን ሲሉ እንጂ እንደ ፋኖ ጳጳሳት ለመምሰሰልል ያገዳቸው አልነበረም፥፥ለህዝባቸው ከሕዝባቸው ጋር የቆሙትን ማውገዝ በእነርሱ ላይ አመፅ፥ሴራ ፥አድማ ማነሳሳት፥የቤተክርስቲያን አገልግሎት ተካፋይ አይሆኑም ብሎ መወሰን በመላው የትግራይ ህዝብ ላይ የተላለፈ ኢኢሃይማኖታዊ ሥልጣን ተኮር ውሳኔ ነው፥ለሥልጣን ለጥቅማጥቅም ሲሉ ህዝብን ማሣመፅ ደግሞ የሽብር ተግባር በመሆኑ በህግ መጠየቅ አለባቸው፥የመንበረ ሰላማ ከሣቴ ብርሃን ብፁዓን አባቶች ሊቃነጳጳሳት ደጋፊያቸው ሁሉ ትግራዋይ መሆኑ ሊታወቅ ይገባል፤የትግራይን ሕዝብ በአንድ ቤተክርስቲያን በአንድ ፓትርያርክ ሽፋን እደንዝዞ ለመግዛት፥ቀረጥ አሥራት በኩራት፥መዋጮ ወዘተ ለመሰብሰብ እና ለማታለል የሚፍጨረጨረው የአረመኔው የፋኖ ጳጳሳት ስብስብ እንጂ የአባቶቻቻችችን የመንበረ ሰላማ ሲኖዶስ አይደለም፥፥ ነፍሰገገዳይ ንዋያተቅድሳት ዘራፊ ሙሰኛ ጳጳሳት ጥርቅም ማንንም ማውገዝ አይችልም፥ምቱር መነኮስ ጴጥሮስ ውግዘትከ ይግባዕ በድህሬከ ፦(ወዳንተ ይመለስ፥እፅፍ ድርብ ሆኖ ይደረብዎ)
And if it seem evil unto you to serve the LORD, choose you this day whom ye will serve; whether the gods which your fathers served that were on the other side of the flood, or the gods of the Amorites, in whose land ye dwell: but as for me and my house, we will serve the LORD. Joshua 24:15
ንእግዚኣብሄር ምግልጋል ክፉእ ኰይኑ እንተ ተራእየኩምሲ ንመን ከም እተገልግሉ፡ ነቶም ኣቦታትኩም ኣብ ክንየው ርባ ዜገልግልዎም ዝነበሩ ኣማልኽቲ ወይ ኣማልኽቲ ናይቶም ንስኻትኩም ኣብ ምድሮም እትነብሩ ዘሎኹም ኣሞራውያን፡ ሎሚ ሕረዩ። ኣነን ቤተይን ግና ንእግዚኣብሄር ኢና እነገልግል።
(ኢያሱ 24:15 )
They worship Satan, and we worship the Lord Almighty, and we, the Tegaru laity of the Orthodox church, are members of the Menbere Selama Orthodox Tewahedo Church of Tigray!They will not be allowed to throw dust in our eyes any longer-አሻኹም አልሹ!!!!!
Psalm 59:12-13:
“For the sin of their mouths, the words of their lips,
let them be trapped in their pride.
For the cursing and lies that they utter,
consume them in wrath;
consume them till they are no more,
that they may know that God rules over Jacob
to the ends of the earth.”
The accusation leveled by the Amhara Synod—whose leaders are the genocidaires abba Petros and abba Fanuel—is a complete fabrication. When handling the situation of the monks who ordained themselves as bishops in Qoga Gedam during their annual conference held in 2013 E.C., they displayed bias. Their clerical power over unlawful consecration was not removed.
Second, Abune Markos supported “”ቅብኣት እምነት- “” which goes against the Orthodox Tewahedo Church’s doctrine. They never condemned him for it or made an effort to keep him away from the church. It is well known that many people in the Amhara region follow this style of teaching, and this monastery still houses non-Orthodox Tewahedo church monks and religious scholars.
Above all, excommunicated bishops who participated in genocide and sponsored the massacre of million of Tigrayans under the guise of a few TPLF leaders will not be able to excommunicate anyone, according to canon law. The phrase “We are bishops” cannot be used by assassins.
“””ቅዱስ ሲኖዶስ: በቆጋ ገዳም የተፈጸመውን ኢቀኖናዊ እና ኢሕጋዊ የጵጵስና እና የፕትርክና ሹመት ሻረ፤ እጃቸውን ያስገቡ ባዕዳን እንዲቆጠቡ አሳሰበ
October 30, 2020
• የቤተ ክርስቲያንን ቀኖና በመጣስ እና ሕግን በመተላለፍ፣ ራሳቸውን በራሳቸው የሾሙ መነኰሳት፣ በቀኖና እንዲቀጡ ወሰነ፤ የቅስና ሥልጣናቸው እና ማዕርገ ምንኵስናቸው ተጠብቆላቸዋል፤
• “ኮሚቴ ነን” እያሉ የተወገዘውን የቅብዐት እምነትን በቤተ ክርስቲያናችን ይዞታ እና ንብረት ለማደራጀት የሚንቀሳቀሱ ግለሰቦች፣ ከሕገ ወጥ ድርጊታቸው እንዲቆጠቡ አሳሰበ፤
• ፕሮቴስታንታውያንና የተሐድሶ መናፍቃን፣ በገንዘብም ጭምር እንደሚደግፉት በማስረጃ በመረጋገጡ፣ ከጣልቃ ገብነት እጃቸውን እንዲሰበስቡ አስጠነቀቀ፤
“”
“ብፁዕ ወንድማችን አቡነ ማርቆስ(ሚኒሊክ ጃንሆይ ከመቃብር ፈንቅላቹ ወጣቹ ግዙን ያሉት እና በቅርብ ጊዜያት በኢቢኤስ የቀረቡ ናቸው)፥ ይህ “ወልድ ተፈጠረ” የሚል አርዮሳዊ ክሕደትን የያዘ መጽሐፍ አስተምህሮ፣ በታላቁ ሲኖዶሳዊ መንበር ጎጃም ሀገረ ስብከት ሲሰበክና ሲታወጅ ዝም ብለው በመመልከትዎ፣ ሊያስወግዝዎና ከቅዱስ ሲኖዶስ አባልነትዎ ሊያሰርዝዎ እንደሚችል ላሳስብዎ እወዳለሁ፡፡” ብለዋል – ብፁዕ አቡነ ዘካርያስ፡
Canonically speaking, they are NOT permitted to bless and administer holy Communion within Holy church yard whose head is Jesus Christ! Although it is a useless statement, it may be praised as the best one ever made by a select group of politicians and businesspeople whose commercial interests are in jeopardy.
Fanno bishops are well-experienced businessmen , preying on people’s vulnerabilities and manipulating their emotions ,as expressed in their own business project to control Tigray by isolating our Holy Archbishops from entire Tigrayans-futile attempt! Everyone is well-aware of it!!