ብ ዶር ቴድሮስ ኪሮስ ብ እንግሊዘኛ ተዳልዩ ብ ሳሚ ገብራይ ናብ ትግርኛ ዝተተርጎመ፥
ሓደ ካብቲ ናይ ህይወት ሓቅነት ህይወት ብሞት ዝተጠነሰት ምዃናን ኩላትና ካብ ርጉእ ምንቅስቓስ ናብ ሞት ሓሊፍና ካልእ ከምዘይኮናን እዩ። እቲ ሕቶ ኩሉ ግዜ መዓስን ብኸመይን እዩ። ክልቲኦም እዞም ሕቶታት ኣብዚ እዋን ኣብ ትግራይ ዘሎ ኩነታት ወዲ ሰብ ወሳኒ መለለዪ ብምዃኖም ነዞም ክልተ ሕቶታት በበይኖም ክምልሶም እፈቱ። ብስነ-ህይወት ኣብ ዝተፈላለየ እዋን ክንመውት ኢና ተባሂልና፡ ብተዛማዲ ምስ ዕድመ፡ ኩነታት ጥዕና፡ ኣነባብራ፡ ቦታን ግዜን ክንመውት ኢና። በዚ ኸምዚ ብንእስኻ ብዝኾንካ መጠን ንነዊሕ እዋን ክትነብር ኢኻ፣ ኣብ ትሕቲ ምቹእ ኩነታት፣ ብዝዓበኻ መጠን ድማ ቀልጢፍካ ክትመውት ኢኻ ኢልካ ምጽባይ ኩሉ ግዜ ርትዓዊ እዩ። እዚ ድማ እቲ ብስነ-ህይወት ዝውሰን ርድኢት ናይ ልደትን ብስለትን ሞትን እዩ።
ኣብ ትግራይ ሙሉእ ብሄር ኣብ ከበባ እንትኣትወ ስርዓት ኢትዮጵያን ኤርትራን ስርዓታዊ ስትራተጂ ህልቂት ምስ ኣዳለወ ዕጫ ተጋሩ ኣብ ኢዶም እዩ ዘሎ። እዚ ስነ-ህይወታዊ ርድኢት ሞት ኣብ ነፍሲ ወከፍ ካልኢት ይግሃስ ኣሎ። ኣብ ባህርያዊ ግዜ፡ ከም መንእሰያት ክሞቱ ኣይክእሉን እዮም። ህይወቶም ባዕላ ኣብ ሓደጋ ወዲቓ ኣላ። ክነብሩ ክመርጹ ኣይክእሉን እዮም። እቲ ተፈጥሮኣዊ መሰል ኣብቲ ዝቆጻጸርዎ ዓውዲ የለን። እቶም ቀተልቲ ንሱ ብኡንብኡ ወሲዶምዎ ኣለዉ፣ መግቢ፣ መጽለልን ክዳንን ምሃብ ብምእባዮም፣ ኣብ ገዝኦም ብቦምባታት ብምድብዳብ፣ ካብ መነባብሮኦም ብምፍናቕ ድሕሪኡ ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ቀቲሎም ኣለዉ። ክሞቱ ከምዘለዎም ተወሰነ እዩ።
ሕዚ እውን እንተኾነ ኣብ ኢትዮጵያን ትግራይን ዘለዉ እኩያት ሓይልታት ስትራተጂ ተዳልዩ ኣሎ፣ ኣክሱም፣ መቐለ፣ ዓድዋን ሽረን ምስ ተታሕዙ፣ ከም ዝህቡ፣ መግቢ፣ መድሓኒት፣ ኩሉ ዝተዓፀወ ኣገልግሎት ከፊቶም ንመንእሰያት ተጋሩ ክምግቡን ክለብሱን ከም ዝፍትኑ፣ መታን ናብ ቃልሲ ትግረ ካብ ምፅንባር ክወዛወዙ። ካብኡ ሓሊፉ ሓንጎሎም ንምሕጻብ ዋዕላታት ክካየድ እዩ፣ ብዛዕባ እቲ ዝፍታሕ ዘሎ ኲናት ዜናታት ዓጊቶም ከም ኣባጊዕ ክምገቡን፣ ንኽብሪ ናብ ኲናት ትግረ ምብስባስ ደው ከብሉ ተስፋ ብምግባር።
ተጋሩ መናእሰይ ነዚ ፃውዒት መልሲ ከይትህቡን ብኣሽሓት ዝቑፀሩ ኲናት ተፀምቢርኩም ሰብኣዊ መትከል ክብሪ ብፍቕሪ ክትከላኸሉ ኣትሪረ እመኽረኩም። ነቶም ክምግቡኻን ድሕሪኡ ክቐትሉኻን ዝሓስቡ ዘለዉ ካብ ምጽላእ ልብኻ ኣጽርዮ። ከምቲ ምስ ኢትዮጵያውያንን ኤርትራውያንን ምሩኻት ኩናት ዝግበር ዘሎ ስትራተጂካዊ ፍቕሪ እምበር ጽልኢ ዝበቅዑ ኣይኮኑን። ንሃገርካ እትቃለሰሉ ግዜ ሕጂ እዩ። ወለድኻ ኽፉት ቅልጽም ሒዞም ክትከዱ ከተባብዑኻ ከለዉ፡ ከምኡ ክትገብርን ክብሪ ነፍሲ ወከፍ ህያው ትግረዋይ፡ ንሞት ዝተመርጸ ክትቃለስን ኣለካ። ናትካ ክትመውት ዘይኰነስ፡ ክትነብር፡ ክትበስል፡ ክትስስን፡ ስድራቤት ክትሃንጽ ድሕሪኡ ክትመውት ግዜኻ ምዃኑ ተገንዚበ ኣለኹ። እቲ ዘሕዝን ግን እዚ ፍሉይ መሰል እዚ ኣይክትረክብን ኢኻ፣ ካልኦት ካብ ገጽ ምድሪ ከጥፍኡኻ ምስ ወሰኑ ክትቁጣዕ፣ ክትሓርቕን ናብ ኲናት ክትጽንበርን ግዜኡ እዩ።
ኩሉ መንእሰይ ትግራይ ጠጠው ኢሉ ክቃለስ ኣለዎ። ምስቶም ድሮ ምእንታና ዝሞቱ ዘለዉ መናእሰይ ትግራይ ተፀንበሩ። ንሳቶም ከማኻትኩም እዮም፣ ኣብ ምቾት ስድራቤቶም ክነብሩ ዝደልዩ፣ ግን ንዓና ይቃለሱ ኣለዉ፣ ኣብ ግዜ ኣምላኽ ናይ ምንባርን ምሟትን መሰል ዝተዋህበ ኣምላኽና ይከላኸሉ ኣለዉ። መግቦምን መድሃኒቶምን ኣይትቕበሉ። መንፈሳዊ መድሃኒት ምረጽ እሞ ብፍቕሪ ልቢ ናብቲ ውግእ ተጸንበር። እንተዘይኮይኑ፡ ናብ ናትካ ክመጹ እዮም። መንበሪ ኣባይቲ፡ ይምግቡኻ ድሕሪኡ ይቐትሉኻ። ኣሕዋትን ኣሓትን ኢና ክብሉ ከለዉ ዘይምትእምማን። እቶም ቀተልቲ ፀላእትና ጥራሕ እዮም።
ኣብቲ ቃልሲ ምስ ተጸንበርካ፡ ከምቲ ሕጂ ዝግበር ዘሎ፡ ብዓወት ክትወጽእ ኣለካ። ንመግቦም ብፍጹም ኣይፋል በልዎ። ኣብ ትግራይ ዘሎ ከበባ መወዳእታ ብምግባር ተቓሊስካ ብዓወት ናብ ዓድኻ ክትምለስ ምረጽ። ምስ ዓወት ርክብ ኣለና። መቸም ከም ፈላስፋ እምበር ከም ወተሃደራዊ ጀነራል ዘይኮንኩ፣ መን እዩ ዝፈልጥ፣ ሓንሳብ ምስ ተጸንበሩ ሞት መንእሰያት፣ ዓንዲ ሕቖ ትግራይ ኣብ ዘጉድለሉ ኩነታት እየ ዝጽሕፍ። ናተይ ምርጫ እዚ ኩናት ብሰላማዊ መንገዲ ምውዳእ እዩ፣ እዚ ድማ መራሕቲ ኢትዮጵያን ኤርትራን ክገብርዎ ፍቓደኛታት ዘይኮኑ ኣይኮነን። እዚ ዝድለ ተኽእሎ ኣብ ዘይብሉ፡ እቲ እንኮ ፍታሕ ንሰብኣዊ ክብሪ ወኪልካ ርእሰ-ምክልኻል እዩ።
ዓወት- ብሕታዊ ኣማራፂ፣ ፃውዒት ን መናእሰያት ትግራይ!
ብ ዶር ቴድሮስ ኪሮስ ብ እንግሊዘኛ ተዳልዩ ብ ሳሚ ገብራይ ናብ ትግርኛ ዝተተርጎመ፥
ሓደ ካብቲ ናይ ህይወት ሓቅነት ህይወት ብሞት ዝተጠነሰት ምዃናን ኩላትና ካብ ርጉእ ምንቅስቓስ ናብ ሞት ሓሊፍና ካልእ ከምዘይኮናን እዩ። እቲ ሕቶ ኩሉ ግዜ መዓስን ብኸመይን እዩ። ክልቲኦም እዞም ሕቶታት ኣብዚ እዋን ኣብ ትግራይ ዘሎ ኩነታት ወዲ ሰብ ወሳኒ መለለዪ ብምዃኖም ነዞም ክልተ ሕቶታት በበይኖም ክምልሶም እፈቱ። ብስነ-ህይወት ኣብ ዝተፈላለየ እዋን ክንመውት ኢና ተባሂልና፡ ብተዛማዲ ምስ ዕድመ፡ ኩነታት ጥዕና፡ ኣነባብራ፡ ቦታን ግዜን ክንመውት ኢና። በዚ ኸምዚ ብንእስኻ ብዝኾንካ መጠን ንነዊሕ እዋን ክትነብር ኢኻ፣ ኣብ ትሕቲ ምቹእ ኩነታት፣ ብዝዓበኻ መጠን ድማ ቀልጢፍካ ክትመውት ኢኻ ኢልካ ምጽባይ ኩሉ ግዜ ርትዓዊ እዩ። እዚ ድማ እቲ ብስነ-ህይወት ዝውሰን ርድኢት ናይ ልደትን ብስለትን ሞትን እዩ።
ኣብ ትግራይ ሙሉእ ብሄር ኣብ ከበባ እንትኣትወ ስርዓት ኢትዮጵያን ኤርትራን ስርዓታዊ ስትራተጂ ህልቂት ምስ ኣዳለወ ዕጫ ተጋሩ ኣብ ኢዶም እዩ ዘሎ። እዚ ስነ-ህይወታዊ ርድኢት ሞት ኣብ ነፍሲ ወከፍ ካልኢት ይግሃስ ኣሎ። ኣብ ባህርያዊ ግዜ፡ ከም መንእሰያት ክሞቱ ኣይክእሉን እዮም። ህይወቶም ባዕላ ኣብ ሓደጋ ወዲቓ ኣላ። ክነብሩ ክመርጹ ኣይክእሉን እዮም። እቲ ተፈጥሮኣዊ መሰል ኣብቲ ዝቆጻጸርዎ ዓውዲ የለን። እቶም ቀተልቲ ንሱ ብኡንብኡ ወሲዶምዎ ኣለዉ፣ መግቢ፣ መጽለልን ክዳንን ምሃብ ብምእባዮም፣ ኣብ ገዝኦም ብቦምባታት ብምድብዳብ፣ ካብ መነባብሮኦም ብምፍናቕ ድሕሪኡ ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ቀቲሎም ኣለዉ። ክሞቱ ከምዘለዎም ተወሰነ እዩ።
ሕዚ እውን እንተኾነ ኣብ ኢትዮጵያን ትግራይን ዘለዉ እኩያት ሓይልታት ስትራተጂ ተዳልዩ ኣሎ፣ ኣክሱም፣ መቐለ፣ ዓድዋን ሽረን ምስ ተታሕዙ፣ ከም ዝህቡ፣ መግቢ፣ መድሓኒት፣ ኩሉ ዝተዓፀወ ኣገልግሎት ከፊቶም ንመንእሰያት ተጋሩ ክምግቡን ክለብሱን ከም ዝፍትኑ፣ መታን ናብ ቃልሲ ትግረ ካብ ምፅንባር ክወዛወዙ። ካብኡ ሓሊፉ ሓንጎሎም ንምሕጻብ ዋዕላታት ክካየድ እዩ፣ ብዛዕባ እቲ ዝፍታሕ ዘሎ ኲናት ዜናታት ዓጊቶም ከም ኣባጊዕ ክምገቡን፣ ንኽብሪ ናብ ኲናት ትግረ ምብስባስ ደው ከብሉ ተስፋ ብምግባር።
ተጋሩ መናእሰይ ነዚ ፃውዒት መልሲ ከይትህቡን ብኣሽሓት ዝቑፀሩ ኲናት ተፀምቢርኩም ሰብኣዊ መትከል ክብሪ ብፍቕሪ ክትከላኸሉ ኣትሪረ እመኽረኩም። ነቶም ክምግቡኻን ድሕሪኡ ክቐትሉኻን ዝሓስቡ ዘለዉ ካብ ምጽላእ ልብኻ ኣጽርዮ። ከምቲ ምስ ኢትዮጵያውያንን ኤርትራውያንን ምሩኻት ኩናት ዝግበር ዘሎ ስትራተጂካዊ ፍቕሪ እምበር ጽልኢ ዝበቅዑ ኣይኮኑን። ንሃገርካ እትቃለሰሉ ግዜ ሕጂ እዩ። ወለድኻ ኽፉት ቅልጽም ሒዞም ክትከዱ ከተባብዑኻ ከለዉ፡ ከምኡ ክትገብርን ክብሪ ነፍሲ ወከፍ ህያው ትግረዋይ፡ ንሞት ዝተመርጸ ክትቃለስን ኣለካ። ናትካ ክትመውት ዘይኰነስ፡ ክትነብር፡ ክትበስል፡ ክትስስን፡ ስድራቤት ክትሃንጽ ድሕሪኡ ክትመውት ግዜኻ ምዃኑ ተገንዚበ ኣለኹ። እቲ ዘሕዝን ግን እዚ ፍሉይ መሰል እዚ ኣይክትረክብን ኢኻ፣ ካልኦት ካብ ገጽ ምድሪ ከጥፍኡኻ ምስ ወሰኑ ክትቁጣዕ፣ ክትሓርቕን ናብ ኲናት ክትጽንበርን ግዜኡ እዩ።
ኩሉ መንእሰይ ትግራይ ጠጠው ኢሉ ክቃለስ ኣለዎ። ምስቶም ድሮ ምእንታና ዝሞቱ ዘለዉ መናእሰይ ትግራይ ተፀንበሩ። ንሳቶም ከማኻትኩም እዮም፣ ኣብ ምቾት ስድራቤቶም ክነብሩ ዝደልዩ፣ ግን ንዓና ይቃለሱ ኣለዉ፣ ኣብ ግዜ ኣምላኽ ናይ ምንባርን ምሟትን መሰል ዝተዋህበ ኣምላኽና ይከላኸሉ ኣለዉ። መግቦምን መድሃኒቶምን ኣይትቕበሉ። መንፈሳዊ መድሃኒት ምረጽ እሞ ብፍቕሪ ልቢ ናብቲ ውግእ ተጸንበር። እንተዘይኮይኑ፡ ናብ ናትካ ክመጹ እዮም። መንበሪ ኣባይቲ፡ ይምግቡኻ ድሕሪኡ ይቐትሉኻ። ኣሕዋትን ኣሓትን ኢና ክብሉ ከለዉ ዘይምትእምማን። እቶም ቀተልቲ ፀላእትና ጥራሕ እዮም።
ኣብቲ ቃልሲ ምስ ተጸንበርካ፡ ከምቲ ሕጂ ዝግበር ዘሎ፡ ብዓወት ክትወጽእ ኣለካ። ንመግቦም ብፍጹም ኣይፋል በልዎ። ኣብ ትግራይ ዘሎ ከበባ መወዳእታ ብምግባር ተቓሊስካ ብዓወት ናብ ዓድኻ ክትምለስ ምረጽ። ምስ ዓወት ርክብ ኣለና። መቸም ከም ፈላስፋ እምበር ከም ወተሃደራዊ ጀነራል ዘይኮንኩ፣ መን እዩ ዝፈልጥ፣ ሓንሳብ ምስ ተጸንበሩ ሞት መንእሰያት፣ ዓንዲ ሕቖ ትግራይ ኣብ ዘጉድለሉ ኩነታት እየ ዝጽሕፍ። ናተይ ምርጫ እዚ ኩናት ብሰላማዊ መንገዲ ምውዳእ እዩ፣ እዚ ድማ መራሕቲ ኢትዮጵያን ኤርትራን ክገብርዎ ፍቓደኛታት ዘይኮኑ ኣይኮነን። እዚ ዝድለ ተኽእሎ ኣብ ዘይብሉ፡ እቲ እንኮ ፍታሕ ንሰብኣዊ ክብሪ ወኪልካ ርእሰ-ምክልኻል እዩ።